نوای جنوب:پشت آمار و اعداد، همواره داده‌های مهم و قابل بحثی وجود دارد. همین است که آمار‌ها را پنجره‌ای برای توضیح وضعیت کنونی می‌دانند. سنجه‌ای که می‌توانیم علاوه بر دریافت جایگاه کنونی‌مان در ارتباط با چالش‌های احتمالی نهفته در آن آمار به راهکار‌های آن هم پی ببریم. به‌تازگی مرکز آمار ایران نتایج آمارگیری از فرهنگ رفتاری خانوار در سال ۹۹ را منتشر کرده‌است.ماری که با توجه به گستره بالای جمعیت آماری‌اش (۶۲۵۶۰ خانوار از ۳۰ استان) قابلیت تعمیم‌پذیری بالایی دارد و نتایج آن را می‌توان به جغرافیای بیشتری از این سرزمین بسط داد. این آمار به‌صورت کلی به تفریحات جامعه ایرانی، نوع خرید، میزان حضور در خانواده، خوراک و سلامت روان پرداخته و به‌صورت جزئی‌تر در زیرمجموعه این مفاهیم به بررسی آماری پرداخته است. از میزان مصرف سرانه شیر و نوشابه به تفکیک استان‌ها گرفته تا اعتماد عمومی افراد به حمایت خانواده‌ها، میزان درصد شادمانی آن‌ها و میزان کمک‌های داوطلبانه آن در این آمار در دسترس قرار گرفته‌است. با نگاهی به این پژوهش می‌توان شمایلی کلی از شرایط خانواده ایرانی در بازه زمانی این آمارگیری یعنی در سال ۹۹ به‌دست آورد. هر چند این آمار به نوعی داده‌های خامی محسوب می‌شوند که می‌توان با بررسی کارشناسانه به چرایی به‌دست آمدن این داده‌ها پی برد.

اتفاقی که باید توسط کارشناسان و پژوهشگران حوزه جامعه اتفاق بیفتد تا به‌عنوان مثال متوجه شویم چرا بیش از ۴۱درصد پاسخگویان معتقدند در صورت نیاز خانواده به کمک هیچ‌گونه حمایتی از آن‌ها صورت نخواهد گرفت؟ یا این‌که چرا با وجود ضریب بالای نفوذ اینترنت در ایران همچنان بیش از ۸۰درصد افراد، خرید پوشاک‌شان را از طریق تماشای آن از ویترین‌ها تهیه می‌کنند و فضای مجازی در این میان نقشی حداقلی دارد؟ «نتایج آمارگیری از فرهنگ رفتاری خانوار» بی‌شمار سؤال دیگری پیش می‌آورد که در آینده در سلسله گزارش‌هایی در پی پاسخ به آن‌ها خواهیم بود.

۲ دقیقه و ۴۳ ثانیه؛ این میزان مطالعه روزنامه در یک روز است

پایان عصر روزنامه، اقبال دوباره به کتاب

در یک سال منتهی به آمارگیری حدود 54.5 درصد مطالعه کتاب غیردرسی چاپی یا الکترونیکی داشته‌اند و حدود ۴۵/۴درصد، مطالعه کتاب غیردرسی نداشته‌اند. در این میان استان یزد با ۱۵ساعت و ۱۶ دقیقه مطالعه کتب غیردرسی در ماه در رتبه اول استان‌های ایران قرار دارد و بوشهر با ۲ ساعت و ۴۰ دقیقه در ماه عنوان کم مطالعه‌ترین استان ایران را به خود اختصاص داده است.

سرانه زمان مطالعه کتاب‌های غیردرسی چاپی و الکترونیکی، ۶ساعت و ۳۲ دقیقه در ماه و ۱۳ دقیقه و ۴ ثانیه در روز بوده است.

۲۲/۴ درصد از افراد ۱۵ ساله و بیشتر، روزنامه مطالعه کرده‌اند و ۷۷/۶درصد مطالعه روزنامه نداشته‌اند. جالب این‌که از همین تعداد افراد ۴۰/۴درصد صفحات اقتصادی، ۴/۳۰درصد صفحات سیاسی، ۳۶/۷درصد صفحات اجتماعی، ۳۱/۷درصد صفحات ورزشی، ۳۰/۸درصد صفحات بهداشت و سلامت، ۲۱/۱درصد صفحات حوادث و ۶۰/۶درصد سایر صفحات روزنامه‌ها را مطالعه می‌کنند. با این توضیح که هر فرد حق انتخاب ۴ حوزه مورد علاقه خود در صفحات روزنامه را داشته است.

سرانه زمان مطالعه روزنامه چاپی و الکترونیکی یک ساعت و ۲۳دقیقه در ماه و ۲ دقیقه و ۴۳ ثانیه در روز بوده است.

نکته: تنها دو دقیقه مطالعه روزنامه در روز نشان از این دارد عمر روزنامه‌های چاپی رو به پایان است، اما افزایش سرانه مطالعه کتاب‌های غیردرسی نسبت به آمار‌های گذشته نشان از اقبال دوباره جامعه ایرانی به نشر و کتاب است. پیش از این همواره حرف از سرانه ۳ دقیقه‌ای مطالعه در آمار‌ها بوده که حالا بنا به گزارش تازه مرکز آمار ایران این عدد به ۱۳ دقیقه در روز رسیده است.

۴۱/۸ درصد؛ این میزان درصد افرادی است که معتقدند در صورت بروز مشکل از سوی خانواده‌هایشان حمایت نمی‌شوند!

خانوار‌ها چقدر شادند؟ چقدر اعتماد دارند؟

۳۱/۶ درصد این افراد مطمئن هستند یا احتمال زیاد و بسیار زیادی می‌دهند که در صورت نیاز خانواده به کمک، از سوی اقوام و خویشاوندان مورد حمایت و کمک قرار می‌گیرند. در حالی که ۴۱/۸درصد اصلا یا احتمال کم و بسیار کمی می‌دهند در صورت نیاز خانواده به کمک، از سوی اقوام و خویشاوندان مورد حمایت قرار گیرند.

۵۱/۴ درصد از این افراد قابل اعتماد بودن همسایگان خود را زیاد و بالاتر اظهار کرده‌اند و ۱۶/۷ درصد اعتماد کم یا اصلا اعتمادی نداشته‌اند و ۳۲ درصد نیز این اعتماد را متوسط اظهار کرده‌اند.

۳۷/۱درصد از این افراد اظهار کرده‌اند در زندگی خانوادگی خود زیاد و بالاتر، احساس شادی دارند و ۲۴/۶درصد احساس شادی کم و بسیار کم داشته و یا اصلا احساس شادی نداشته‌اند، ۳۸/۲ درصد این احساس را در زندگی خانوادگی خود متوسط اعلام کرده‌اند.

۷۶/۴درصد از افراد اظهار داشته‌اند حداقل یک‌بار کمک داوطلبانه داشته‌اند. همچنین ۲۳/۶ درصد هیچ‌گونه کمک داوطلبانه‌ای به افراد دیگر نداشته‌اند.