نوای جنوب:رفتارهای پوپولیستی ناقض کرامت انسانی(صادق بارانی(قاضی دادگستری)

 چهاردهم مردادماه ، به عنوان روزحقوق بشراسلامی وکرامت انسانی نامگذاری شده است . ازجمله مسایلی که کرامت انسانی وحقوق بنیادین شهروندان یاهمان حقوق بشر ازدیدگاه اسلامی راتحت تاثیرخودقرارمی دهد، رفتارهای پوپولیستی است که موجب نقض کرامت انسانی می گردد. کرامت انسانی به عنوان یکی از اصول اساسی و شالوده حقوق بشر در نظام بین المللی می باشد. کرامت انسانی که گاهاً از آن به عنوان «اصل حیثیت و منزلت انسانی» یا «اصل شرافت یا عزت انسانی» نیز یاد می‌شود، در نظام های حقوقی مختلف جهان اعم از اسلامی، رومی- ژرمنی ، کامن لا یا ... شناسایی شده و مورد احترام است. کرامت انسانی یا همان کرامت ذاتی بشر، هرچند در اسناد بین المللی مورد تعریف رسمی قرار نگرفته است ولی، مفهومی نسبتا شفاف دارد. کرامت انسان، ارزش فطری (ذاتی) یا شایستگی هر انسان است که با وجود هویت و ماهیت انسانی هر فرد انسانی وجود می‌یابد و به عنوان مبنای فلسفی حقوق بشر شناخته می‌شود. امام خمینی(ره)می فرماید: انسان با کرامت خلق شده است و کرامت انسان فضیلت و شرافتی است که او را از دیگر موجودات ممتاز می‌کند. به اعتقاد ایشان افرادی که برای کرامت انسان حرمتی قائل نیستند، خود حرمتی ندارند و باید با آن مبارزه کرد. اصل کرامت اقتضا دارد، حیثیت ذاتی همه موجودات بشری فقط برای این که انسان  هستند و فارغ از هرگونه تمایز و حتی نوع عملکردشان مورد احترام باشند. بنابراین، تمامی انسان ها در پیشگاه قانون و مجریان آن برابرند و فرد انسانی از هر طبقه، گروه، فرقه، نژاد یا زبانی که باشد، حتی اگر جنایتکارجنگی باشد، مخالف و معاند سیاسی باشد، جاسوس، خائن و منفور، محکوم به اعدام، بیگانه، تبعه دشمن در حال جنگ یا در هر حال دیگری که باشد، باید به عنوان یک انسان به او نگریسته شود و حق دارد برای احقاق حقوق خود به مرجع قضایی مستقل، بی طرف و آزاد از مداخله دولت مراجعه نماید، آنچنان که محاکمه وی نیز باید در چنین مرجعی با رعایت تشریفات قانونی و اصول عدالت کیفری صورت پذیرد. اگر مجرم شناخته شود، باید بر اساس اصول دادرسی منصفانه با وی رفتار و مجازات شود و هرگز ارزش ذاتی و حیثیت بشری او مورد بی احترامی قرار نگیرد. اما، پوپولیست یا همان عوام گرایی و مردم باوری ، واژه‌ای است که این روزها زیاد شاهد آن هستیم.  همان طور که می دانیم اشـکال گوناگونـی از پوپولیسـم وجود دارد، ماننـد پوپولیسـم انتخاباتـی، مذهبـی، سیاسـی، ایدئولوژیـک، اقتصـادی، رسـانه ای و ...  که همگی به نوعی می تواند موجب نقض کرامت انسانی شود. هر چند نمی توان پوپولیسم را همواره منفی دانست . اما، مصادیق منفی پوپولیسم در رفتارها بر مصادیق  مثبت آن غلبه دارد. از جمله ویژگی های کلی  پوپولیسم عبارت است از جلب پشتیبانی مردم با توسل به وعده های کلی و مبهم جهت پیشبرد اهداف. بنابراین، رفتارهای پوپولیستی  بیانگر عدم واقعیت  حاضر هستند یعنی واقعیت را مخدوش می کنند و نوعی دورویی را اظهار می دارند. به عبارتی دیگر در حالت منفی، نفاق نوین را می توان تعبیری مناسب برای آن در نظر گرفت.  به هر حال، به نظر نگارنده مردم ، همگی مکلف به رعایت اصول کرامت انسانی در رفتار خود نسبت به هم نوع هستند. هرچند مشاهده می گردد در روابط انسان ها، ظاهر و باطن افراد  یکی نمی باشد و با رفتارهای پوپولیستی سعی در عوام فریبی دارند که البته این امر ناشی از جاه طلبی و زیاده خواهی ایشان است. باشد که انشالله همه انسان ها سعی بر رعایت حقوق همدیگر داشته باشند.

منبع:1.خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل2.خمینی، روح الله، صحیفه امام.3. قربان نیا، ناصر، حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه. 4. سید حسن حسینی، پوپولیسم مذهبی.