نوای جنوب: طبیعتی بکر و تفرجگاه در نزدیکی کلانشهر شیراز و در مجاور منطقه مسکونی در حوزه شهرستان کوار به مکان رهاسازی لاشه‌های گاوهای مرده و همچنین مکانی برای ریختن پسماندهای عفونی تبدیل شده است.

دشتی در دامنه کوه که به گفته اهالی محل یکی از زیباترین مناطق طبیعی شهرستان کوار بشمار میرود اکنون به محلی برای رهاسازی لاشه و مردار گاوهای تلف شده بدل شده است.

این دشت در روستای فتح آباد شهرستان کوار که حدود ۳۰ کیلومتر تا ورودی شرقی شیراز فاصله دارد سال هاست که به قبرستان و محل رهاساختن گاوهای مرده و بعضا آلوده تبدیل شده است.

مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا از این منطقه حاکی از این است که به جز رهاسازی لاشه گاوهای آلوده، پسماندهای عفونی که می تواند خطرات بسیاری برای سلامت انسان در پی داشته باشد نیز در این محل به چشم می خورد.

همچنین جولان حیواناتی مانند سگ در میان لاشه های رها شده از دیگر موارد قابل مشاهده است.

اهالی روستای فتح آباد شهرستان کوار می‌گویند که بوی تعفن ناشی از رهاسازی این لاشه‌ها آسایش آنها را سلب کرده است.

کوهنوردان و ورزشکاران این شهرستان نیز می گویند که هر زمانی که قصد کوهپیمایی کنند ابتدا باید از میانه این دشت که لاشه و اجساد گاوهای زیادی در جای جای آن به چشم می خورد و بوی تعفن آن نیز به مشام می رسد عبور کنند.

انتشار کلیپی در دو روز گذشته در زمینه وجود این معضل توجه بسیاری از اهالی استان فارس و فعالان زیست محیطی این خطه را به سمت کوار شهرستانی در فاصله حدود ۴۰ کیلومتریجنوب  شیراز جلب کرده و نگرانی هایی را در این رابطه در پی داشته است.

رهاکردن لاشه، فراموشی بهداشت

یکی از اهالی روستای فتح آباد شهرستان کوار به ایرنا گفت: محلی که از سال های گذشته برای دفن لاشه گاوهای تلف شده در این منطقه در نظر گرفته شده در دامنه کوه و یکی از اصلی ترین جاذبه های طبیعی این شهرستان واقع شده که بهترین تفرجگاه کوار نیز محسوب می شود.

محمدعلی حسن زاده افزود: محل دفن لاشه‌ها در حدود ۲۰۰ متری منازل مسکونی روستای فتح آباد قرار دارد که از گذشته گودالی در این محل حفر شده که دامداران دام های تلف شده خود را در داخل آن می اندازند و گاهی به آتش می کشند.

وی ادامه داد: بوی تعفن شدید، نزدیک شدن به این محل را با مشکل مواجه کرده و به همین دلیل دامداران دام های تلف شده خود را در  این محل دفن و گاهی رها می کنند.

وی اضافه کرد: رهاسازی این لاشه ها باعث شده سلامت اهالی محلی به خطر بیفتد.

کودکان احساس، جای بازی اینجا نیست

فعال زیست محیطی و یکی از اهالی شهرستان کوار در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: این دشت که در نزدیکی روستای فتح آباد شهرستان کوار و در دامنه کوه قرار دارد متاسفانه به محلی برای رهاسازی لاشه مرده گاوها تبدیل شده که خطرات زیست محیطی در پی دارد و می تواند عاملی برای انتشار بیماری در بین اهالی منطقه باشد.

روح الله کریمی افزود: این دشت در بین مسیر کوهپیمایی این منطقه نیز واقع شده است و همچنین واحدهای مسکونی در فاصله چند ده متری آن قرار دارد و در بسیاری از موارد روزانه مشاهده می شود که کودکان محلی نیز در بین این لاشه های متعفن در حال بازی کردن هستند.

وی ادامه داد: اگر این دام ها براثر بیماری تلف شده باشند قطعا با رها سازی آنها به شکلی که اکنون در این منطقه وجود دارد امکان سرایت بیماری به انسان به شدت افزایش می یابد.

سرپرست تشکل مردم نهاد در حال ثبت دوستداران طبیعت کوار در ادامه افزود: در این منطقه بصورت روزانه شاهد رهاسازی دام و لاشه گاو در طبیعت هستیم و این امر به رویه ای غلط در بین دامداران این منطقه تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه دامداران روستاهای این منطقه از جمله فتح آباد و باغان روزانه اقدام به رهاسازی لاشه دام در دامنه کوه این منطقه می کنند،گفت: در کنار رهاسازی لاشه دام ،پسماندهای خانگی و عفونی هم در این منطقه و دامنه کوه رهاسازی می شود.

چرخه معیوب مدیریت پسماند در کوار و لزوم جابه جایی محل دفن گاوهای مرده 

کریمی اضافه کرد: در مجموع شیوه مدیریت پسماند در سایت دفع زباله شهرستان کوار مدیریت درستی ندارد بگونه ای که زباله در این سایت تفکیک نمی شود و تنها از سطح شهر جمع آوری و در این محل رها سازی می شود.

این فعال زیست محیطی اظهار داشت: تفکیک و امحای اصولی زباله اعم از خانگی و عفونی در این شهرستان انجام نمی شود و تنها اقدامی که شاید انجام شود به آتش کشیدن زباله ها است که آن هم خسارات زیست محیطی در پی دارد.

وی عنوان کرد: این شهرستان نیازمند توجه بیشتری از سوی مسوولان است و دامداران کوار نیز باید سلامت جامعه را بر منافع شخصی ترجیح دهند و نسبت به دفن اصولی و بهداشتی تلفات دامی خود اقدام کنند.

کریمی گفت: سه چشمه طبیعی در دامنه این کوه قرار دارد و این محل یکی از تفرجگاه‌های اصلی کوار محسوب می شود که در مسیر کوهنوردی نیز قرار گرفته است و به نظر بهترین راه ممکن تغییر مکان فعلی دفن لاشه دام های تلف شده این منطقه است.

محل دفن، سابقه دیرینه دارد

فرماندار شهرستان کوار در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد:محل دفن لاشه دام از دیرباز در این شهرستان وجود داشته است که این مکان با حفظ فاصله از روستاهای اطراف پیش بینی شده که تلفات را در این محل دفن می کنند و دهیاری نیز هر چند مدت یکبار این محل را ضدعفونی می کند.

‌اشکان کاظمی‌ افزود: محلی که رهاسازی لاشه گاوها در شهرستان کوار از سوی برخی دامداران انجام می شود در روستای فتح آباد قرار دارد که در این روستا اکنون حدود ۱۰ هزار راس دام پرورش داده می شود.

وی ادامه داد: شهرستان کوار قطب دامداری استان فارس است و روستای فتح آباد نیز قطب دامداری کوار است و اگر یک هزارم تعداد دامی که در این روستا وجود دارد در روز تلف شود روزانه ۱۰ راس گاو تلف شده را شامل می شود که آمار بالایی است.

وی اضافه کرد: محلی برای دفن لاشه ها پیش بینی شده اما مردم و تولیدکنندگان با این شیوه کنار نیامده اند و به دلیل اینکه انتقال هزینه ای در پی دارد خودشان لاشه ها را تا محل دفن حمل می کنند و برخی افراد نیز این اصول را رعایت نمی کنند و در اطراف روستا و مسافتی مانده به محل دفن اصلی لاشه ها را رها می کنند.

فرماندار شهرستان کوار به کلیپی که در روزهای اخیر در این باره در فضای مجازی منتشر شده اشاره کرد و گفت: فردی که اقدام به تهیه و پخش این کلیپ کرده اکنون شناسایی و مشخص شده که این شخص خواسته ای از دامپزشکی شهرستان داشته که غیرقابل انجام بوده و به همین علت سعی داشته که ضربه ای به این ارگان بزند.

وی عنوان کرد: تهیه کننده این فیلم شناسایی و شکایتی علیه وی در دستگاه قضا تنظیم شده است و علاوه بر این گشت های محلی نیز در این منطقه افزایش پیدا کرده و حتی در ۲۴ ساعت گذشته تعدادی افراد که اقدام به رهاسازی لاشه در این محل کرده اند نیز شناسایی و روال قانونی برای آنها در حال انجام است.

رها کنندگان تلفات دامی تحت پیگرد خواهند بود

کاظمی ادامه داد: در پی جلسه ای که داشتیم مقرر شد دهیاری های این منطقه اطلاعیه هایی را تهیه و در بین مردم و دامداران توزیع کنند بر این اساس که از این به بعد لاشه ها از محل دامداری توسط دهیاری جمع آوری و به محل دفن اصلی منتقل می شود و همچنین هزینه معقول و مشخصی برای این فرآیند نیز توسط دامدار پرداخت خواهد شد.

وی گفت: گشت زنی مداوم از این پس با شدت بیشتری در این منطقه انجام خواهد شد و شدیدترین برخورد با کسانی که اجساد و لاشه دام را در این منطقه رهاسازی کنند انجام می گیرد.

فرماندار کوار عنوان کرد: براساس بررسی های انجام شده هیچ بیماری دامی در حال حاضر در بین دام های این شهرستان وجود ندارد و تلفات فعلی به نسبت تعداد دام این منطقه نیز امری طبیعی است.

وی اظهار داشت: با حضور همه مدیران مربوط شهرستان از جمله دهیار، شورا، دامپزشکی و بهداشت جلسه مشترکی ترتیب داده و مقرر شد که پیمانکاری از بخش خصوصی برای جمع آوری لاشه دام ها در سطح این شهرستان بکار گرفته شود تا سلامت مردم محلی نیز ارتقا یابد.    

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان فارس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: شهرستان کوار یکی از مناطق پرتراکم دامی فارس به لحاظ پرورش گاو و گوساله است و دامی که در این منطقه پرورش می یابد به سراسر کشور و استان هایی از جمله تهران و گیلان نیز صادر می شود و گوشت این مناطق را تامین می کند.

منصور بستانیان،کوار را یکی از قطب های پرورش گاو و گوساله کشور دانست و افزود: به همین دلیل تراکم دامی در این شهرستان زیاد است و اکثر تولیدکنندگان و گاوداری های کوار  به صورت سنتی فعالیت می کنند.

او به روند صدور پروانه فعالیت برای گاوداری های صنعتی اشاره کرد و گفت: برای اخذ مجوز فعالیت گاوداری صنعتی باید هر واحد تولیدی مجهز به چاه دفن ضایعات و لاشه باشد در صورتی که در شیوه سنتی این امکانات وجود ندارد و به طبع در طول مدت زمان پرورش هر موجود زنده ای یک میزات تلفات وجود دارد که امری طبیعی است.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان فارس با بیان اینکه بین ۱۲ تا ۱۴ هزار راس گاو در کوار در حال پرورش است،افزود: از سالیان قبل با دهیاری روستای فتح آباد هماهنگ شده بود که شیوه دفن لاشه های واحدهای تولیدی و گاوداری های این منطقه را ساماندهی کند و بر همین اساس محلی برای دفن لاشه گاوهای مرده و تلفات حیوانی در این منطقه در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر سایت دفن لاشه گاو در شهرستان کوار و روستای فتح آباد وجود دارد و تلفات فعلی در این منطقه به نسبت تعداد زیاد دامی که در این ناحیه وجود دارد کاملا طبیعی است.

امکان و جود بیماری منتفی است

وی اضافه کرد: براساس بررسی های اخیر اداره کل دامپزشکی استان فارس در حال حاضر هیچگونه بیماری واگیردار و مشترک بین دام و انسان در این منطقه وجود ندارد.

بستانیان تلفات قابل انتظار در پرورش هر نوع موجود زنده ای اعم از گاو،گوسفند،مرغ و آبزیان را امری عادی دانست و اظهار داشت: در حال حاضر حدود ۱۴ هزار راس گاو و گوساله در منطقه کوار در حال پرورش است و اگر روزانه سه مورد تلفات هم در این منطقه وجود داشته باشد و در یک محل ریخته شود قطعا در مدتی اندک تعداد زیادی لاشه در آن محل مشاهده خواهد شد.

وی به کلیپی که در روزهای اخیر از این محل در فضای مجازی منتشر شده اشاره کرد و گفت: این وضعیت می تواند دستاویز سوء استفاده برخی باشد که به دنبال تشویش اذهان عمومی باشند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا رهاسازی این لاشه ها با توجه به اینکه نزدیک منطقه مسکونی است می تواند سلامت ساکنین را تهدید کند،گفت: رهاسازی لاشه های گاو و تلفات در این منطقه تخلف است و کار درستی نیست.

او با بیان اینکه هیچ بیماری در این منطقه وجود ندارد که باعث بروز تلفات گاوی شده باشد و از این نظر شرایط کاملا عادی است،اظهار داشت: تلفات در این حوزه باید با کمک دهیاری ها ساماندهی و لاشه ها دفن شود.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان فارس بیان کرد: در شهرستان کوار نیز محلی برای دفن لاشه گاوها در نظر گرفته شده اما متاسفانه بسیاری از تولیدکنندگان سنتی نسبت به رعایت و دفن اصولی تمکین نمی کنند و به جای هماهنگی با دهیاری برای دفن،لاشه را در اطراف روستا رها می کنند.

وی عنوان کرد: رهاسازی لاشه گاو و تلفات در اطراف شهرها و روستاها و کلا طبیعت براساس قانون تخلف است و افرادی که مرتکب این تخلف می شوند نیز در صورت شناسایی به مراجع قضایی معرفی خواهد شد.

بستانیان اضافه کرد: دهیاری روستاهای اطراف کوار و شیراز باید با همکاری نیروی انتظامی اقدام به گشت زنی مداوم کرده و جلوی رهاسازی لاشه دام ها را در اطراف شهر و روستاها بگیرند زیرا ممکن است لطمات انسانی و زیست محیطی در برداشته باشد.

وی خطاب به دامداران این منطقه نیز گفت: این قشر در مواقع تلفات باید با دهیاری منطقه هماهنگ و نسبت به دفن اصولی و بهداشتی لاشه ها اقدام کنند بدین شکل که باید گودالی حداقل به عمق ۲ متر حفر و لاشه در آن گذاشته و روی لاشه نیز مقداری آهک ریخته و در نهایت دفن شود.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان فارس عنوان کرد: بیماری های مشترک زیادی بین دام و انسان وجود دارد که با رها سازی لاشه ها ممکن است زمینه انتقال آن امراض به انسان فراهم شود.

وی ادامه داد: بیماری تب مالت و بیماری شاربن یا سیاه زخم از جمله امراض مشترک بین انسان و دام است و بعضی بیماری های دامی نیز از لاشه و مردار دام نیز قابلیت انتشار دارد و به همین دلیل و تهدید بهداشت عمومی نباید لاشه دام ها در فضای عمومی رها شود و حتما باید بصورت بهداشتی دفن شود.

وی اضافه کرد: تغذیه حیوانات گوشت خوار و موذی از لاشه دام های رها شده که بیمار نیز هستند می تواند زمینه انتقال امراض به انسان را فراهم کند.

گزارش از محمدامین افشارپور