نوای جنوب:معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر گفت: رشد بیماری کووید ۱۹ انفجاری است لذا باید از گردش ویروس جلوگیری شود و با pcr و آزمایشگاه نمی توانید جلوی گردش ویروس را بگیرید، آنچه لازم است کاهش تماس ها و تجمعات و تا یک مدت فاصله گذاری شدید اجتماعی است نه آنچهالان نامش را فاصله‌گذاری گذاشته‌ایم.

عبدالمحمد خواجه‌ئیان ؛ معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

*ما باید کاری کنیم تا از شدت بیماری و رسیدن به بحران جلوگیری کنیم زیرا اگر موارد به بستری و بیمارستان برسد آن زمان هزینه خیلی سنگین خواهد شد. از قبل شروع بیماری تلاش کردیم که از طریق مرزها وارد کشور نشود و بعد وارد استان نشود و بعد از ورود بیماری، با افزایش مراکز بیماریابی تلاش کردیم که مریض ها را در همان ابتدا شناسایی کنیم اما در کنار این کارهای ما باید یک سری تمهیدات دیگر هم اندیشیده میشد، مثلا فاصله گذاری اجتماعی باید باشد و اگر قرار باشد از آن سو مرتباً تعداد افراد بیمار زیاد شود و ما از این سو بیماریابی کنیم این کمکی نمی کند.

هر چقدر خواهش کردیم کمکی شود نشد

* زمانی می توان اپیدمی را کنترل کرد که بیمار را سریعا پیدا کنیم، ایزوله کنیم، مردم در تماس نباشند و ارتباطات محدود باشد تا بشود بیماری را کنترل کرد. تمام سیستم بهداشت فرسوده شده است که بتواند جلوی این قضیه را بگیرد. هر چقدر خواهش کردیم کمکی شود نشد.

* در حوزه بهداشت استان بوشهر بهترین عملکرد انجام شد و می توانست ادامه پیدا کند منتها با یک سری سهل انگاری هایی به اینجا رسید. من چندین هفته است هشدار می دهم، طبیعی است که پرسنل بهداشت نابود شده، یعنی دیگر کشش ندارد. تمام روزهای تعطیل و غیر تعطیل مشغول نظارت بر پروتکل ها، مشغول نظارت بر صنوف، بیماریابی، آموزش بیماران و... یعنی واقعا اندازه کار دارد از دست خارج می شود. همه می گویند ما هر کاری می‌خواهیم انجام می دهیم، بهداشت برود کنترل کند! این که شدنی نیست، تمام پرسنل ما در حال آلوده شدن هستند، من واقعا هشدارهای لازم را داده ام،باید یک سری تدابیر اندیشیده میشد تا کار به اینجا نرسد. ما این کار را انجام دادیم که جلوگیری بشود و تا الان هم موفق بوده ایم که کار به بستری و بیمارستان نکشد. ولی اگر همه کنار ما نباشند نمی توانیم. تا الان هیچکس کنار ما نبوده است، این که نمی شود. ما برای مردم دلسوزی می کنیم وگرنه من هم می توانستم چیزی نگویم.

اگر اینگونه ادامه دهیم کنترل از دست ما خارج می شود

* به هر حال وضعیت اینگونه است و ما روزانه از همکاری تعداد زیادی از همکارانمان محروم می شویم، همانطور که می دانید مراکز بهداشتی در حال تعطیلی هستند، در بوشهر بیشتر از یک مرکز و دو مرکز خواهد شد و در گناوه و بقیه شهرها هم به همین شکل، وقتی که تمام بار کار و مراجعات به یک جا باشد طبیعی است که اینگونه باشد. هر چقدر هم که رعایت بکنید، و بعد از آن هم نگرانی برای خود مردم و ارائه خدمت به آنها خواهد بود. الان هم دیر نشده است من خواهش می کنم که به ما کمک شود، ما واقعا از تمام بضاعتمان استفاده کردیم، شاید خیلی از کارهایی که انجام شد را ندانید، پرسنل ما در تمام ساعات شبانه روز و روزهای تعطیل و غیر تعطیل یک لحظه استراحت ندارند، و نمی توانند به خانواده‌هایشان برسند. شبانه روز در حال تدارک هستیم که چیزی کم نیاید، کیت تمام نشود، محیط کشت و سوآب کافی باشد... الان توانسته ایم یک ریل pcr دیگر اضافه کنیم و در این چند روز که می بینید تعداد آزمایشات زیاد شده است دستگاه pcr را دو تا کرده ایم. امیدوارم آزمایشگاه ها در جاهای دیگر راه اندازی بشود و به ما در نمونه گیری کمک بشود و همینطور واقعا انتظار داریم که فاصله گذاری اجتماعی رعایت بشود چون اگر اینگونه ادامه دهیم به جایی نمی‌رسیم و کنترل از دست ما خارج می شود و من نمی توانم حدس بزنم که چه اتفاقی ممکن است بیافتد.  

* آزمایشات اینگونه بوده که مثلا در روز به سختی ۱۷۰ تا ۱۸۰ یا ۲۰۰ عدد می توانستیم انجام بدهیم و میانگین ۱۶۰ عدد بوده است، الان یک دستگاه pcr دیگر اضافه کرده ایم منتها در همان فضای محدود و با همان پرسنل، یعنی نه فضا نه پرسنل هیچکدام اضافه نشده است فقط کاری که انجام می دهیم تقسیم نیرو کرده ایم و روی دو ریل pcr در حال کار هستند و این باعث شده که بتوانیم در روز به ۲۷۰ تا ۲۸۰ و ۳۰۰ آزمایش در روز برسیم که این هم البته کم است زیرا تعداد موارد مثبت در حال افزایش است.

باید یک شوک به مرحله صعودی وارد شود

* اشتباه مردم این است که فکر می کنند روند افزایش این بیماری خطی است، اینگونه نیست. بلکه رشد این بیماری انفجاری و تصاعدی بوده و در یک مرحله ای رو به جلو می رود و ممکن است یکباره انفجار بیماری رخ دهد. چند هفته است که من می گویم باید یک شوک به این مرحله صعودی وارد کنیم، باید یک هفته تجمع مردم را به نحوی کاهش دهیم، به هر شکلی که می شود باید تجمعات و تماس ها کم شود که این شوک وارد شود. اما این شوک وارد نمی شود و می بینیم که روند افزایش مبتلایان چگونه است.

* در هیچ جای جهان نمی شود به طور دقیق گفت که چقدر آلودگی وجود دارد. این وابسته به یک سری محاسبات آماری هست، مثلا اینکه در بررسی ها و آمار و خوشه ها روند بیماری دیده شده، پس با توجه به محاسبات آماری و شاخص ها اینقدر بیمار ممکن است در جامعه وجود داشته باشد. اگر کل جامعه را A در نظر بگیریم و یک دایره در وسط آن B در نظر بگیریم اینها افرادی هستند که مبتلا هستند، از این افراد فرض کنیم ۲۰ یا ۳۰ درصد روشن و شناخته شده هستند، مابقی را ما باید روشن و ایزوله کنیم تا به بقیه منتقل نشود، هنوز آن کار را نتوانسته ایم انجام بدهیم اما خیلی هم الزامی نداریم که این کار را انجام بدهیم. چون برای هیچ جای دنیا میسر نیست که تمام افراد ناقل جامعه را شناسایی کند زیرا این افراد در ساعت اضافه می شوند یعنی همین حالا سه چهار نفر با هم تماس دارند و بیماری را به هم منتقل می کنند و این چیزی نیست که بتوان گفت ما تمام موارد را شناسایی کرده ایم. یعنی اگر ۲۰ دستگاه pcr دیگر هم اضافه بشود فایده ای ندارد، زیرا کسی که به آزمایشگاه می رود و نتیجه آزمایشش منفی می شود تا همیشه منفی نیست، ممکن است همان لحظه که از آزمایشگاه بیرون می آید سوار یک تاکسی شده و آلوده بشود.

نمی شود به آمار تکیه کرد

* باید در سیر اپیدمی توجه داشته باشیم که در هر شرایطی، چه منفی و یا مثبت باشیم، چه جواب آزمایشمان آمده باشد یا نیامده باشد فرض را بر این بگذاریم افرادی که در تماس با ما هستند آلوده هستند و تمام جوانب ایمنی و بهداشت را لحاظ بکنیم، همین! یعنی این آمار دیگر برای من مد نظر نیست، زیرا می دانم که در جامعه چه خبر است. به این آمار نمی شود تکیه کرد، زمانی آمار اهمیت داشت که ۳ نفر بود و به ۶ نفر می رسید.

* زمانی که آمار صفر بود و شد ۱ بدترین زمان بود. شما یک اپیدمی دارید مثلا فرض کنید ۲ نفر است و می شود ۴ نفر، این مهم بود ولی الان که آمار ۱۶۰ نفر است و به ۱۹۰ نفر می رسد خیلی چیزی را نشان نمی دهد. ما در عمق اپیدمی و همه گیری هستیم، در این شرایط کارمان را انجام می دهیم، نمونه گیری را انجام می دهیم ولی چیزی که لازم است اینکه باید از گردش ویروس جلوگیری شود و با pcr و آزمایشگاه نمی توانید جلوی گردش ویروس را بگیرید، آنچه که لازم است کاهش تماس ها، کاهش تجمعات و تا یک مدت فاصله گذاری شدید اجتماعی است نه آنچه که الان نامش را فاصله گذاری گذاشته ایم.

*در خصوص وضعیت رعایت پروتکل ها در مراکز بهداشتی توسط پرسنل و نظارت ها ،پرسنل ما هم برای خودشان و هم به خاطر بقیه رعایت می کنند، ما در بهداشت حدود سه هزار نفر پرسنل داریم اگر یک نفر را می شناسید که رعایت نمی کند به ما معرفی کنید تا بشناسیم. ما نمی توانیم همه جا را بررسی کنیم، ولی با نظارت و گزارشاتی که در دست داریم و پروتکل ها تمام تلاش خود را به کار می بندیم. گستره شبکه ما بسیار پهناور است و یک سری ملاک های آبشاری دارد. محیطی ترین سطح خانه و پایگاه بهداشت است که این دو زیر نظر یک مرکز بهداشت درمانی که آن هم زیر نظر یک مرکز جامع سلامت و مرکز جامع سلامت نیز زیر نظر مرکز بهداشت شهرستان است، مرکز بهداشت شهرستان هم زیر نظر شبکه بهداشت و شبکه زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی فعالیت می کند و همه اینها روی هم نظارت می کنند و اینگونه هم نیست که کسی سر کار ماسک نزده باشد و رعایت نکند و نظارتی نباشد.

بهداشت چیزی جز مشارکت مردم نیست  

*در این شرایطی که خود مردم و حتی شخصی که بیمار است حاضر نیست در خانه بماند و عروسی می گیرد و همه جا می رود فقط ذره بین گذاشته اند که کدام پرستار یا کادر بهداشت شیفتش جا به جا شده است؟ یعنی کل عامل بیماری جامعه همین است؟ متاسفانه غیرمنصفانه عمل می کنیم، نهایتا فرض کنیم شیفت فردی تغییر کرده و جا به جا شده باشد، هر کسی باید به خودش نگاه کند، ممکن است در بهداشت، وزارتخانه، آزمایشگاه و یا هر جایی مشکلاتی وجود داشته باشد و هیچکس نمی تواند منکر آن شود. من هم هیچ وقت منکر ایرادات و مشکلات سیستمم نمی شوم ولی این کارها ما را به جایی نمی رساند. ما باید خودمان رعایت کنیم و به بقیه هم تذکر بدهیم تا رعایت کنند، اگر دیدید کسی رعایت نمی کند تذکر بدهید، اگر اشکالی دیده شد اطلاع بدهید تا پیگیری کنیم ولی این کار نتیجه ای ندارد، پرسنل همه تلاش می کنند و دچار بیماری شده اند.

*ما تلاش خود را می کنیم ولی مردم هم باید به ما کمک کنند. همه چیز رها می شود، و از ۴۰۰ واحد بهداشتی اگر یک نفر ماسک نداشته این را کلی پیگیری می کنند و بر روی آن انرژی می گذارند. البته من خوشحال می شوم که تذکر می دهند و حتما موارد را پیگیری می کنم، ولی اینقدر روی این انرژی نگذارید. بازار و کنار دریا را ببینید، حتی کسانی که شبانه روز انتقاد می کنند هم در تجمعات شریک هستند. مردم باید کنار ما قرار بگیرند، زیرا بهداشت چیزی به غیر از مشارکت مردم نیست.ایسنا