نوای جنوب:

نمایندگان مجلس شورای اسلامی تاکنون در ۶ نشست علنی به بررسی جزئیات بودجه ۱۴۰۰ کل کشور بر مبنای گزارش کمیسیون تلفیق پرداخته‌اند؛ مجلس در این جلسات مصوبات مهمی برای مقابله با رانت، حمایت از محرومان، کاهش اتکا به نفت و افزایش درآمدهای مالیاتی داشته که در بخش درآمدی بودجه تاکنون به تصویب نهایی رسیده است.

در این گزارش مروری بر مصوبات مجلس در ۶ جلسه نخست بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ کل کشور خواهیم داشت؛ لایحه ای که یکبار مجلس به آن ایراد گرفت و کلیات آن را رد کرد اما بعد از اعمال برخی اصلاحات از سوی دولت با کلیات آن موافقت کرد تا در جزئیات بودجه را بیشتر به عدالت و شفافیت نزدیک کند.

مصوباتی برای مقابله با رانت خواری

 تعیین سقف و حذف تدریجی ارز رانتی ۴۲۰۰ تومانی، الزامی شدن مالیات برای اینفلوئنسرها، لوکس نشینان و لوکس سواران و موسسات کنکوری از جمله مصوبات مهم در جریان تصویب بودجه است که می توان آن را حاکی از از نگاه رانت ستیز مجلس یازدهم تلقی کرد؛ در ادامه به مصوباتی از این دست می پردازیم:

-  تعیین تکلیف سرنوشت ارز 4200 تومانی در سال آینده ( برای مقابله با رانتخواران و الزام دولت به مدیریت ارز ۴۲۰۰تومانی، سقف ۸ میلیارد دلاری برای تأمین ارز واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی را تعیین کردند، از سوی دیگر قوه مجریه باید در ۱۴۰۰ به تدریج ارز دولتی را حذف کند)

 -تعیین  شرایط دریافت مالیات از خانه‌ و ویلاهای لوکس

- الزام مالیات پردازی موسسات کنکوری و بازیگران با درآمد سالانه بالای 200 میلیون تومان که تاکنون دارای معافیت مالیاتی بودند

- الزام مالکان خودروهای لوکس به پرداخت مالیات: کلیه مالکین(اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی) انواع خودروهای سواری و وانت دو کابین که در پایان سال ۱۴۰۰ مجموع ارزش آنها بیش از ده میلیارد باشد از یک تا 4 درصد باید مالیات بپردازند

 - دریافت مالیات از اینفلوئنسرها؛ درآمدهای کاربران دارای بیش از 500 هزار دنبال کننده رسانه های کاربر محور از محل تبلیغات مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. 

- شفاف سازی سهم دولت از درآمد اپراتورهای مخابراتی و در عین حال ممنوعیت افزایش تعرفه

 مصوباتی برای کاهش اتکا به نفت

در بخش‌های درآمدی به وضوح نگاه مجلس برای کاهش اتکای بودجه به نفت و افزایش درآمدهای مالیاتی مشهود است و می‌توان در این راستا به مصوبات زیر اشاره کرد:

- درحالی که دولت سهم صندوق توسعه ملی از صادرات روزانه نفت را در لایحه بودجه 20 درصد در نظر گرفته بود، با مصوبه مجلس برای صادرات بیشتر از یک میلیون بشکه به 38 درصد افزایش یافت.

- صرف درآمدهای مازاد نفتی برای اجرای طرح­‌های تملک دارایی

- مجوز مشروط مجلس به دولت برای برداشت از منابع حساب ذخیره ارزی و تعیین سقف منابع حاصل از درآمدهای نفتی

- قانونمند شدن استفاده از سوخت گازمایع و تعیین قیمت آن

- تسویه بدهی ۹۰ هزار میلیاردی دولت به اشخاص حقیقی حقوقی و طرح‌های عمرانی از محل تحویل نفت خام

-  افزایش ۱۵ درصدی عوارض گمرکی و سود بازرگانی واردات لوازم آرایشی در سال آینده

 - تعیین میزان مالیات حق الزحمه پزشکان کلیه مراکز درمانی

-  افزایش مالیات بر خرده‌فروشی سیگار (از ابتدای سال 1400 به قیمت خرده فروشی هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی مبلغ دویست و پنجاه (250) ریال و هر نخ سیگار وارداتی مبلغ هزار و پانصد (1500) ریال اضافه می‌گردد)

- دریافت مالیات بر ارزش‌افزوده از مناطق آزاد تجاری-صنعتی 

- صادرات محصولات خام و نیمه خام معدنی و پتروشیمی مشمول مالیات می شود 

- برخورداری از معافیت مالیاتی صادراتی منوط به بازگشت ارز شد

مصوباتی برای حمایت از محرومان

علاوه بر رانت ستیزی و رانت گریزی، رویکرد مهم دیگری که مجلس در همین روزهای نخستین بررسی بودجه 1400 از خود نشان داده، حمایت از محرومان است، برخی از مصوبات مجلس از این دست به شرح زیر است: 

- افزایش 30 درصدی اعتبارات استانداردسازی سامانه گرمایش و سرمایشی مدارس با اولویت مناطق روستایی(در لایحه دولت این میزان ۲۰ درصد تعیین شده بود)

- اختصاص معادل ریالی ۴ میلیون تومان مواد اولیه قیر برای راه های روستایی

-  جریمه مشترکان پرمصرف آب در شهرها تعیین شد

-  مشترکان مجاز برق روستایی و عشایری از پرداخت عوارض مصرف برق معاف شدند

- حق بیمه روستاهای فاقد گاز در استان سیستان و بلوچستان نیم بها محاسبه شود

- معافیت مددجویان کمیته امداد امام و بهزیستی از پرداخت هزینه‌های صدور پروانه ساختمانی و عوارض شهرداری

  - معافیت خودروی آمبولانس وارداتی از عوارض گمرکی

- معافیت مالیاتی واحدهای صنفی با درآمد صد میلیون تومان در سال ( بر اساس برآوردها، 70 درصد اصناف کشور شامل این مصوبه حمایتی مجلس می شوند)

شفاف سازی واگذاری‌ها و تسویه بدهی‌های دولت

شفاف سازی درآمدهای دولت، واگذاری‌ها و تسویه بدهی های دولتی از دیگر رویکردهای مهم مجلس یازدهم در بررسی بودجه است که نمودهایی در همین 6 نشست نخستین بررسی بودجه در صحن علنی داشته که در ادامه مشاهده می‌کنید:

- تعیین شرایط خصوصی سازی بنگاه های دولتی

- امکان پذیر شدن پرداخت بدهی دولت به بخش خصوصی از محل واگذاری ها

- تعیین تکلیف نحوه پرداخت مالیات شرکت‌هایی که در لیست واگذاری سال آینده قرار دارند

-  شفاف سازی شرکت‌هایی که دارای کمتر از ۵۰ درصد سهام دولت هستند 

-  تکلیف دولت به تامین هزار میلیارد تومان بدهی ناشی از عدم واگذاری تعاونی ها 

جلسات علنی مجلس برای بررسی بودجه به طور معمول حدود سه هفته ادامه دارد و این موارد از آن جهت که تعیین کننده رویکرد مجلس در بررسی بودجه از همان آغاز راه است حائز اهمیت است و انتظار می رود این رویکرد تا پایان بررسی دخل و خرج سال آینده کشور در مجلس حفظ شود.